و کماکان میخواهند وضعیت چالشی را در قبال ایران دنبال کنند؛ زیرا نیاز به خاورمیانهای دارند که کماکان بیثبات بماند. آنها هنوز به یک دکترین و راهبرد مبتنی بر ثبات در خاورمیانه نرسیدهاند. طرح ضربالاجل در قبال ایران همزمان با یکسری مسائل داخلی در ایران مطرح شد که هدف از آن تضعیف توان چانه زنی حقوق جمهوری اسلامی ایران بود و کشورهای غربی تصور میکردند که ایران در این شرایط آماده امتیاز دادن در مسائل خارجی است و طبق معمول هم هر وقت نتوانستند در مسیر متقابل امتیاز بگیرند، سعی کردند مسائل و مشکلاتی را در ایران و در مرزها بهوجود بیاورند و بلافاصله از آن برای اینکه از ایران امتیاز بگیرند استفاده کنند.
بنای اولتیماتوم و ضربالاجلی که قبلا دادند امتیازگیری از ایران و نشاندن ایران از موضع قدرت به موضع ضعف بود. منتها الان شرایط فرق کرده و بازیگران غربی هم احساس میکنند که این اولتیماتوم ممکن است به یک ضربالاجل غیرقابل مدیریت برای خودشان تبدیل شود؛
چون طبیعتا جمهوری اسلامی ایران هرگاه با ضربالاجل و اولتیماتوم وارد مذاکره شود، واکنش عکس نشان میدهد. اولتیماتوم هم خاص دورانی است که مذاکره در شرایط نابرابر به بازیگر تحمیل شود.
معتقدم که اوضاع باید به شرایط برابر برسد و اساس مذاکره این است. لذا الان اگر طرفین بپذیرند که به شرایط برابر باز گردند، مطمئنا امکان مذاکره و رفع اختلاف صورت میگیرد و این نکتهای است که حتما در بسته پیشنهادی ایران آمده است. موضوع هستهای ما بعد فنی و حقوقی دارد که در آژانس است و بعد سیاسی دارد که در شورای امنیت سازمان ملل متحد است.
پرونده وقتی به شورای امنیت رفت، کشورهای دیگر عضو آژانس و 1+5 وارد عرصه شدند لذا اقدامات 1+5 در کانال سیاسی قابل تحلیل است. با 1+5 در کانال شورای امنیت در سال گذشته به توافق رسیدیم که در قالب مدالیته 6 گام و 6 دغدغه اصلی 1+5 و غربیها را برطرف کنیم و پرونده را به آژانس برگردانیم. ایران دغدغهها را برطرف کرده است اما دوباره آمریکاییها و اروپاییها مطالعات ادعایی را مطرح کردند تا پرونده مفتوح بماند. الان در آژانس بهرغم فراهم بودن امکان فنی و حقوقی لازم، در 1+5 اراده پایان دادن به مسئله شکل نگرفته است.
اراده در 1+5 اراده سیاسی است، لذا موضوع الان یک موضوع سیاسی شده و علت تردید جمهوری اسلامی ایران در مباحث 1+5 این است که احساس میکند که در 1+5 اراده سیاسی است و فارغ از حقوق و تکالیف ایران کار خود را پیش میبرد و بسته پیشنهادی مسلما ضمن تاکید بر حقوق ایران باید راهکارهای عملیاتی را بهعنوان یک کار پیشدستانه یا ابتکارات دیپلماتیک پیش دستانه ارائه کند.
*عضو کمیسیون سیاست خارجی مجلس